Μία συνταγή καταστροφής: Η απάντηση στον COVID βασισμένη στο βιομηχανικό διατροφικό σύστημα

Μία συνταγή καταστροφής: Η απάντηση στον COVID βασισμένη στο βιομηχανικό διατροφικό σύστημα

Μία νέα έκθεση από τον FIAN International που λέει ότι το βιομηχανοποιημένο διατροφικό σύστημα, αντί να τρέφει τον κόσμο κατά τη διάρκεια της πανδημίας, πιέζει όλο και περισσότερους ανθρώπους στην πείνα και τον υποσιτισμό. 

Ακολουθώντας τα προκαταρκτικά ευρήματα του Απριλίου o FIAN International εκδίδει μία νέα έκθεση που τεκμηριώνει τις επιπτώσεις του COVID-19 στο δικαίωμα των ανθρώπων στην τροφή. Η έκθεση υπογραμμίζει έναν αριθμό επαγγελματικών τομέων και ομάδων του πληθυσμού που οδηγούνται στην πείνα και ακόμη περισσότερο στον υποσιτισμό, σαν αποτέλεσμα των μέτρων περιορισμού της εξάπλωσης του COVID-19 και επικεντρώνονται στο βιομηχανοποιημένο σύστημα διατροφής. Με βάση δεκάδες παρατηρήσεις από τοπικούς και εθνικούς εταίρους σε όλο τον κόσμο, η έκθεση του FIAN International ρίχνει επίσης φως στον θετικό αντίκτυπο των δράσεων αλληλεγγύης.

Σύμφωνα με την έκθεση, υποστηρικτές της Μαλθουσιανής θεωρίας για τις επισιτιστικές κρίσεις – που βασίζεται στη μαθηματική σχέση μεταξύ διαθέσιμης τροφής (προσφορά) και στις ανάγκες του πληθυσμού (ζήτηση) – κατά πάσα πιθανότητα θα αρνηθούν ότι υπάρχει επί του παρόντος επισιτιστική κρίση. Ωστόσο, αυτή η προσέγγιση αγνοεί τον αντίκτυπο που έχει η κρίση του κορωνοϊού στη φυσική και οικονομική προσβασιμότητα, στην επάρκεια και τη βιωσιμότητα της τροφής. Με άλλα λόγια, καθώς πιθανόν να υπάρχει διαθέσιμη τροφή, κάποιες περιθωριοποιημένες ομάδες απλά δεν έχουν δυνατότητα πρόσβασης σε επαρκή και ικανοποιητική τροφή, ως αποτέλεσμα της πανδημίας. 

Σε συγκεκριμένες χώρες μεταξύ των συγκεκριμένων πληθυσμών και επαγγελματικών τομέων- συμπεριλαμβανομένων των ατόμων που έχουν φτωχοποιηθεί, που υφίστανται διακρίσεις και εκείνων που εργάζονται στο σύστημα τροφίμων – η ύπαρξη πολλαπλών επισιτιστικών κρίσεων είναι αδιαμφισβήτητη. Με την πανδημία, τα μέτρα μείωσης και αποκατάστασης, συχνά βασίστηκαν στο βιομηχανοποιημένο διατροφικό σύστημα και παραμέλησαν τον ρόλο των μικρής-κλίμακας παραγωγών τροφίμων και των τοπικών διατροφικών συστημάτων. Η προσέγγιση αυτή πιέζει αυτές τις ομάδες περισσότερο από πριν στην πείνα και τον υποσιτισμό” λέει η Ana María Suárez-Franco, Μόνιμη Αντιπρόσωπος του FIAN International στον ΟΗΕ. 

Μεταξύ των ευρημάτων της, η έκθεση επισημαίνει: 

• Οι αυξανόμενες και ανεξέλεγκτες τιμές των τροφίμων καθιστούν την τροφή απρόσιτη σε εκατομμύρια ανθρώπους λόγω του τριπλασιασμού και τετραπλασιασμού των τιμών σε ορισμένες περιπτώσεις. Αυτό συμβαίνει ως αποτέλεσμα της κερδοσκοπίας, με την αστάθεια  στις τιμές των τροφίμων να επηρεάζουν πολλές χώρες όπως η Αργεντινή, το Εκουαδόρ, την Ουγκάντα, η Νότια Αφρική, η Γαλλία και το Ελ Σαλβαδόρ. 
• Τόνοι καλλιεργειών και ζωικού κεφαλαίου καταστρέφονται και έρχονται σε ευθανασία αντίστοιχα, καθώς οι τοπικές αγορές είναι κλειστές στο Εκουαδόρ, τη Κολομβία, τη Ζιμπάμπουε, τη Σενεγάλη, τη Μοζαμβίκη και τις ΗΠΑ. Αυτό αφήνει εκατοντάδες χιλιάδες μικρής κλίμακας παραγωγών χωρίς εισόδημα και εκατομμύρια ανθρώπους χωρίς πρόσβαση σε φρέσκια, ποικίλη και υγιεινή τροφή. 
• Μεταξύ άλλων, οι κυβερνήσεις των ΗΠΑ, Κολομβίας και Εκουαδόρ ευνοούν την κατανάλωση αγρο-βιομηχανικών και απόλυτα τυποποιημένων τροφίμων δίνοντας προτεραιότητα στα σούπερ μάρκετ σε σχέση με τις τοπικές αγορές. Η διατροφή που είναι βασισμένη σε αυτά τα προϊόντα αυξάνει την πιθανότητα υποσιτισμού και κατ’αυτόν τον τρόπο μειώνει την ικανότητα του ανοσοποιητικού μας να αντιστέκεται σε ασθένειες. 
• Οι επιχειρηματικές δραστηριότητες που είναι επιβλαβείς για το περιβάλλον και τα ανθρώπινα δικαιώματα έχουν αυξηθεί καθώς οι περιβαλλοντικές πολιτικές έχουν χαλαρώσει και τα επιχειρησιακά λόμπι έχουν ενισχυθεί κατά τη διάρκεια της πανδημίας. Συγκεκριμένες περιπτώσεις έχουν ταυτοποιηθεί σε ΗΠΑ, Κίνα, Καμπότζη, Φιλιππίνες, Καμπότζη, Βολιβία και Νότια Αφρική και φτάνουν και εκτός των συνόρων τους. 
• Οι γυναίκες έχουν επηρεαστεί δυσανάλογα από τον COVID-19. Από το να είναι πιο εκτεθειμένες σε ενδοοικογενειακή βία, να χάνουν τις δουλειές τους, τόσο από τα άτυπα όσο και τα επίσημα μέτρα απαγόρευσης κυκλοφορίας, να αντιμετωπίζουν αυξημένο φόρτο απλήρωτης εργασίας για φροντίδα. Σε κάποιες χώρες, που το σχολικό γεύμα είναι το μοναδικό γεύμα που έχει η οικογένεια, γυναίκες θυσιάζουν τη δική τους μερίδα για τα μέλη της οικογένειάς τους επηρεάζοντας το δικό τους δικαίωμα στην τροφή και διατροφή.
• Ο δομημένος ρατσισμός έχει επιδεινώσει τον αντίκτυπο της πανδημίας στις μαύρες κοινότητες, με υψηλότερο ρίσκο μόλυνσης και νοσοκομειακές νοσηλείες σχετιζόμενες με τον COVID-19, όπως και υπερεκπροσώπηση σε επαγγέλματα που επηρεάστηκαν περισσότερο από την πανδημία. 
• Η έλλειψη βοήθειας και υποστήριξης των ιθαγενών οδήγησε σε αυξημένο αριθμό θανάτων, ιδιαίτερα σε ηλικιωμένους που θεωρούνται σαν τους κατόχους της σοφίας, της γλώσσας και της γνώσης εντός των κοινοτήτων. 
• Εργαζόμενοι με τρόφιμα, από αυτούς που εργάζονται στη βιομηχανική παραγωγή κρέατος στην Ευρώπη και στις ΗΠΑ, έως τους μετανάστες εργάτες στη γεωργία στη Γερμανία, πλανόδιοι πωλητές στη Νότια Αφρική και αλιείς στην Ινδία συχνά είναι περισσότερο εκτεθειμένοι σε επιμολύνσεις, επισφαλείς συνθήκες εργασίας και πείνα. 

Σε αυτό το πλαίσιο, οι ξαφνικές απαγορεύσεις κυκλοφορίας που διαταράσσουν τον τοπικό ανεφοδιασμό τροφίμων έχουν πυροδοτήσει ποικίλες, αλληλέγγυες δράσεις τόσο σε αγροτικές όσο και σε αστικές περιοχές. Η Ισπανία, η Βραζιλία, η Νότια Αφρική και η Κολομβία αποτελούν παραδείγματα όπου τοπικές κοινότητες και κοινωνικά κινήματα κινητοποιήθηκαν για να διασφαλίσουν πρόσβαση στην τροφή. 

Παρόλο που οι κυβερνήσεις μας είναι οι απόλυτοι υπεύθυνοι για να διασφαλίσουν το δικαίωμα των πληθυσμών στην τροφή, οι δράσεις αλληλεγγύης ήταν το κλειδί κατά τη διάρκεια της πανδημίας. Ποιος ξέρει πόσες οικογένειες θα τα είχαν καταφέρει χωρίς αυτά τα δίκτυα υποστήριξης;” λέει ο Suárez-Franco.

Πράγματι, κάποιες καινοτόμες ιδέες αυτών των κινημάτων κέρδισαν αναγνώριση και υποστήριξη από τις τοπικές και εθνικές κυβερνήσεις. 

Μικρής κλίμακας παραγωγοί βρίσκουν κατάλληλους τρόπους να κάνουν την υγιεινή τροφή προσβάσιμη μέσω ανοικτών αγορών, απευθείας πωλήσεων και άλλων καναλιών διανομής. Μαζί με τους καταναλωτές, οργανώνουν πλατφόρμες για να εγκαθιδρύσουν νέους περιφερειακούς και περαστικούς μηχανισμούς μεταφοράς και διάθεσης τροφίμων. Εκτός από την υποστήριξη τέτοιων πρωτοβουλιών, οι κυβερνήσεις πρέπει να πάνε ένα βήμα παραπέρα προς τη μετάβαση των διατροφικών συστημάτων: αυτό δεν είναι μόνο κρίσιμο για την αντιμετώπιση της τρέχουσας πανδημίας, αλλά και για την αντιμετώπιση των μελλοντικών. Το ρολόι έχει αρχίσει να χτυπάει και χρειάζεται να δράσουμε άμεσα” προσθέτει ο Suárez-Franco. 

Κατεβάστε όλη την έκθεση στα αγγλικά από τον παρακάτω σύνδεσμο: FIAN Report

Διαβάστε το πρωτότυπο άρθρο ΕΔΩ